Presbyopie: "Mooie bril! U ziet er nog zo jong uit ..."
U loopt marathons en bent nog fit genoeg om de Mount Everest te beklimmen? U ziet er nog jong uit. Goethe zei het al: "De enige manier om te ontsnappen aan ouderdomsverziendheid, is jong genoeg sterven..."
Ouderdomsverziendheid, door opticiens ook "presbyopie" genoemd, maakt dat lezen op latere leeftijd zonder bril eerst moeilijk wordt en tenslotte onmogelijk.
Maar u hoeft zich geen zorgen te maken! Ouderdomsverziendheid is een volledig natuurlijk proces dat alle mensen ondergaan. Het wordt voor onze ooglens elk jaar moeilijker om zich op verschillende afstanden scherp te stellen. Met het ouder worden verliest de lens haar elasticiteit. Daarom kan het oog objecten in de buurt niet meer scherp waarnemen, letters en cijfers worden troebel. De krant lezen, een stratenatlas bekijken, de vertrektijden van de bus aflezen of een spannend boek lezen wordt moeilijker, de armen zijn plots "te kort".
Deze accommodatiecapaciteit van de ooglens, met andere woorden het vermogen van de ooglens om zich op verschillende afstanden scherp te stellen, neemt sinds de kindertijd stilaan af tot in de tweede helft van ons leven. Bij de meeste mensen wordt ouderdomsverziendheid merkbaar rond hun 40e levensjaar. Ze hebben hun eerste leesbril nodig. Met het ouder worden wordt de afstand waarop je scherp kunt zien steeds kleiner en er is een sterkere afstand-correctie (brillenglazen met een hogere dioptrie-waarde) nodig om dichtbij scherp te kunnen blijven zien.
Veel mensen met bijziendheid (myopie) worden de ouderdomsverziendheid enkel in afgezwakte vorm gewaar. Vaak kan iemand die bijziend is ook als hij ouder is zonder bril dichtbij nog goed zien. Hij heeft wel nog ondersteuning nodig voor de verte en de afstand tussenin. Mensen die een lichte verziendheid (hypermetropie) tijdens hun jeugd nog zonder problemen "weggeaccommodeerd" kregen, worden de verminderde accommodatiecapaciteit daarentegen al eerder gewaar. De opticien is blij dat hij deze "jonge presbyopen" al voor hun 40e levensjaar kan helpen met een leesbril.
Overigens:
Wist u al dat "ouderdoms-verziendheid" niets te maken heeft met verziendheid of hypermetropie?
De vakterm presbyopie is overigens afkomstig uit het Grieks. Als we het vertalen, klinkt deze kleine zwakheid niet zo charmant: "oud oog". Misschien vonden de Grieken het niet zo charmant omdat er in de oudheid gewoon nog geen mooie brillen bestonden! Tegenwoordig is presbyopie geen ramp meer voor het uiterlijk. Integendeel: de bril is al lang een modieus accessoire.
Met een leesbril kunt u nu alles wat dichtbij is scherp zien. Als u met de leesbril in de verte kijkt, worden die objecten vaag. U kunt in een restaurant wel het menu lezen, maar de gasten aan de tafel naast u kunt u niet zo duidelijk herkennen. Multifocale brillen zijn comfortabel en tijdloos. Daarmee kunt u zowel dichtbij als veraf scherp zien. Multifocale glazen zijn amper te onderscheiden van normale enkelvoudige glazen. Met multifocale glazen kan niemand uw leeftijd raden.
Aangezien ouderdomsverziendheid niet van vandaag op morgen optreedt, maar net een sluipend proces is, merken we pas dat we een bril nodig hebben als de typische symptomen van presbyopie opduiken. Wie al zittend of liggend een boek leest, houdt dat op ongeveer 30-40 cm afstand van de ogen. Maar niemand zal die afstand met de centimeter gaan controleren. Daarom valt ouderdomsverziendheid pas op als de ogen snel vermoeid worden door naar zaken dichtbij te kijken of men hoofdpijn krijgt tijdens het lezen of de armen "langer worden". Bij deze tekens moet u een optometrist of opticien bezoeken en uw brilsterkte laten bepalen.
